TEACCH
Teacch is een gekend begrip in de autismewereld. De afkorting staat voor ‘Treatment and Education of Autistic and related Communication handicaped CHildren’. Het ontstond als een onderzoeksproject in 1966 in North Carolina (USA) en wordt nog steeds aanzien als de gouden standaard in de begeleiding van personen met autisme. Tegenwoordig wordt er te pas en te onpas mee gegooid: “wij werken volgens TEACCH”. Maar wat betekent dat nu eigenlijk?
Iedereen die beroepsmatig omgaat met kinderen met autisme, doet dit met de beste intenties en enorm veel inzet. Maar met de principes van TEACCH gaat het vaak zoals met het het spelletje waarbij je een zinnetje doorfluistert aan elkaar. De oorspronkelijke zin en het eindresultaat aan het einde van de rij vertonen nog slechts enkele gelijkenissen terwijl de betekenis ergens onderweg verloren is gegaan.
Als ik via Google de verkregen afbeeldingen bekijk voor de zoekterm ‘TEACCH’ , krijg ik vooral foto’s te zien van ééndoostaken (zoals je hier onder ziet) en klaslokalen vol met schema’s. Op zich is hier zeker niets mis mee, ware het niet dat de basis en de grondgedachte vaak ontbreken.
De principes van TEACCH
Individualiseren = op maat van ieder individu
Personen met autisme vertonen onderling minstens evenveel verschillen als overeenkomsten. Gaande van interesses en voorkeuren tot taalbegrip en de mate waarin ze nood hebben aan structuur en voorspelbaarheid. De ene zal rust vinden in een strikt en afgebakend programma terwijl de andere nood heeft aan meer vrijheid en ruimte voor spontaniteit.
Kinderen helpen door hun ouders te betrekken
Niemand kent een kind zo goed als zijn of haar ouders. Ouders zijn een onmisbare bron van informatie om op maat van het kind te kunnen werken. Daarnaast kan je de ouders ook betrekken in de begeleiding/therapie door hen uit te leggen hoe zij thuis verder aan de slag kunnen gaan met hetgeen hun kind aangeboden krijgt in de school/voorziening. Uiteraard is het dan noodzakelijk dat ouders en begeleiders op eenzelfde lijn zitten.
Communicatie gaat voor op taal
In het TEACCH model wordt communicatie gezien als voorwaarde om tot welbevinden te komen. Als je niet begrijpt wat anderen van jou vragen en/of je niet in staat bent om je eigen noden duidelijk te maken, kan je je niet goed voelen. Of dit nu via woorden, foto’s, picto’s, spraakcomputers of gebaren gebeurt, is secundair. Zolang je elkaar maar kan begrijpen. Nadat de communicatie gegarandeerd is via welke methode dan ook, zal er (indien mogelijk) op taal geoefend worden.
Functionele ontwikkeling, op niveau van het kind
Bij het bepalen van ontwikkelingsdoelen wordt rekening gehouden met de ongelijke ontwikkeling van een kind met autisme. Het is best mogelijk dat een kind met een leeftijd van 7 jaar een talige ontwikkeling heeft die overeenkomt met die van een kind van 2 jaar. Dit wilt echter niet zeggen dat het gehele aanbod moet afgestemd worden op een kind van 2 jaar. Zijn ruimtelijk inzicht komt misschien wel overeen met een leeftijd van 5 jaar of zelfs 10 jaar.
Daarnaast maken we onze doelen functioneel. Zo kan het zinvol zijn om te oefenen op het sorteren van verschillende picto’s om later ook de verschillende betekenissen te leren en zo beter te kunnen communiceren.
Generaliseren naar andere contexten
Kinderen met autisme zullen een geleerde vaardigheid (vb. handen wassen) meestal niet vanzelf gaan toepassen in een andere omgeving. Hier moet expliciet aandacht voor zijn. Het overbrengen van vaardigheden van de ene context naar de andere wordt ook wel transfer genoemd.
Integratie in de maatschappij
Reeds vanaf een jonge leeftijd wordt er gewerkt aan vaardigheden die nodig zijn om je in de samenleving te handhaven. Dit kan variëren van ‘hoe gedraag ik mij in een winkel’ tot ‘hoe doe ik zelfstandig mijn boodschappen’.
Continuïteit
Helaas knelt hier het schoentje in ons onderwijssysteem en zorglandschap. Er zijn vaak breekpunten tijdens de overgang van kleuter naar kind en van kind naar volwassene. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor een correcte informatieoverdracht. Nog beter zou het zijn indien die overgangen meer geleidelijk zouden kunnen gebeuren zonder dat plots alles verandert: groepsgenootjes, gebouw, begeleiders, activiteiten, gedragsregels, …
Voor zowel opvoeding als ontwikkeling baseer ik mij op deze principes. Om toch zeker te zijn dat ik niets over het hoofd zou zien, maakte ik voor dit bericht gebruik van een artikel over TEACCH dat verscheen in het tijdschrift Sterk! in autisme van Autisme Centraal:
Dekeukelaire, D. (2018, maart-april). Actueel verleden: Det Dekeukelaire op bezoek bij TEACCH anno 1985. Sterk! in autisme, (37), 20-23.
Wil je naar aanleiding van dit artikel contact met mij opnemen? Alle informatie vind je hier.
